ايلاهي دانيشيق
ـ ائي تانريم، بو نعمت لر مني آزديرير، اونلاري آل!
ـ يوخ، اونلاردان اؤزون ال چكمه ليسن.
ـ ائي تانريم، منه دؤزوم (صبر) عطا ائت.
ـ يوخ، دؤزوم آغري ـ آجيلاردا قازانيلار، وئريلمز، اؤيره نيلر.
ـ ائي تانريم، مني موتلو (خوشبخت) ائت.
ـ يوخ، من سنه نعمت لر وئريرم، موتلو اولماق ايسه اؤز ايشيندير.
ـ ائي تانريم، مني عذاب لاردان قورتار.
ـ يوخ، عذاب لار سني دونيادان اوزاخلاشديريب، منه ياخينلاشديرير.
ـ ائي تانريم، منه ذؤوق آلماقدا يارديمجي اول.
ـ يوخ، سنه ياشاييش وئرميشم، ذؤوق آلماغا چاليش.
ـ ائي تانريم، سن مني سئوديگين قدر منده باشقالاريني سئوه بيلديگيمه، منه يارديمجي اول.
ـ سونوندا اؤيره ندين!
شعر: ليلا كحالي
خاطيره لر
چاپا - چاپا
ياخينلاشير
اوزاخلاردان .
ايچيمدن گئچير
آتلي لار
توز اولورام
هاوالاردا ...
تورك خالقلارينين بؤيوك اكثريتينين (تورك، توركمن، اؤزبك، قازاق، باشقيرت، تاتار، قاراقالپاق، آذربايجان توركلري و ...) شيفاهي عنعنهسينده مؤوجود اولان “كور اوغلو” داستاني تونادان بالكانلارا، سيبيردن سوريايا قدر گئنيش بير جوغرافي ده ياييليب. ياييلما ميقياسينا، حجمينه و شؤهرتينه گؤره “كوراوغلو” يئگانه داستاندير كي، مختلف نسخه لرينين سايي بئش يوزدن چوخدور.
توركييهده “كوراوغلو”نون ايلك چاپي 1887-جي ايلده ايشيق اوزو گؤروب. اون بئش صحيفهليك بو نشردن سونرا كوراوغلو، دؤورو و قهرمانين فعاليت گؤسترديگي تاريخي حادثهلرله باغلي بير چوخ آراشديرمالار آپاريلميشدير. بوندان بير قدر اول ايسه “كوراوغلو” داستانينين بير حيصهسي ائرمني اليفباسي ايله ايستانبولدا چاپ ائديلميشدير. 1897-جي ايلده آشيق جمعاليدن يازييا آلينميش “گيزير اوغلو مصطفي بي”، “بولو بي” قوللاري تيفليسده نشر ائديلدي.
آذربايجاندا “كوراوغلو” داستانينين ايلك نشري 1913-جو ايلده اوروجوو قارداشلاري چاپ ائوينده رضا زاكي طرفيندن چاپ ائديلميشدير. بو نثرله اولان نشرين تيتول ورقي فارسجا يازيليب. داستانين 14 قولدان عبارت داها موكممل و قوشمالارلا زنگين ديگر بير نسخه سي 1941-جي ايلده همت عليزاده طرفيندن نشر ائديلميشدير.
“كوراوغلو” داستاني اورتا آسيادا دا دفعهلرله نشر ائديلميشدير. اورتا آسيا وئرسياسي دؤورو اولدوغوندان هله ده تام شكيلده چاپ ائديلمميشدير. اساساً ده اؤزبك كوراوغلوسو بير نئچه نسلين قهرمانليق تاريخچهسي جانلانديرديغيندان هر دؤور مستقيل داستان كيمي فورمالاشميشدير. سون زامانلاردا آذربايجاندا “كوراوغلو” داستانينين يئني قوللاري توپلانيب نشر ائديلميشدير. بونلاردان “قهرمان كوراوغلونون ديولرله گؤروشو”، “كوراوغلونون تئهران سفري”، “ميصري قيلينجين اوغورلانماسي”، “مرجان خانيمين چنلي بئله گلمهسي”، “زرنيشان خانيمين چنلي بئله گلمهسي”، “آغجا قوزو” قوللاريني گؤسترمك اولار.
“كوراوغلو” داستانينين قيسا نشر تاريخي گؤسترير كي، او XIX عصرين باشلانغيجيندان سون دؤورلره قدر چوخ مشهور اولموش، واريانت (چئشيت) باخيميندان ان چوخ ياييلان داستان حالينا گلميشدير. آنجاق هم اينگيليس، فرانسيز (فرانسه)، هم ده ايلك روس نشرلري تحريفلرله دولودور. فولكلورلوق باخيميندان بو نشرلرين قوسورلاري چوخدور. بونلارا مثال كيمي شعر حيصهلرينين نثرله وئريلمهسي، چئويرمه ده سربستليك، يئرسيز علاوهلر كيمي موختليف تحريفلري گؤسترمك اولار. چوخ تأسفله دئمك لازيمدير كي، آذربايجان نشرلري ده آرزو ائديلهجك سويهده دئييلدير.
دادلي ـ دوزلو دانيشيقلار
طنزيم: منصور خانلو
بوتيك ده:
آرواد: ائله بيل بوينوما دار گلير!
كيشي: هاني او آللاه...!
***
- اوره ييم دولودو
- حتمن جيبين بوشدو
***
-قوناقلار: ايشيق گئتدي
- ائو صاحيبي: ايشيغين ساغ الي سيزين باشينيزا!
***
- دئنه سن اؤله سن.
- من اؤلويه آند ايچمه رم!
***
- او قدر ياتميشام، ياتماقدان يورولموشام.
- گئت بير آز يات يورقونلوغون گئتسين!
***
هفته بازاريندا:
ـ بو كوت نئچه دي؟
ـ اون مين تومن.
ـ چوخ باها دئييرسن! اؤلو كُوتودو دا!
ـ منده ديري يه ساتميرام كي!
***
ـ چايينيزدان تشككور ائديرم.
ـ اؤزومدن يوخ؟!
***
ـ گؤزلرين چوخ شيشيبدي؟
ـ تازا يوخودان دورموشام.
ـ كؤهنه يوخودان يوخ؟
باهاليق سالان!
يازان: حسين واحدي
يئره- گؤيه باهاليق دوشوب، دئيه اود قويورسان! هر يئرده باهاليق دان دانيشيرسان!! هئچ بير آزدا اوتوروب دوشونمه ييرسن. باهاليغي سالان، سن ايله سنه تاي لارديرلار!! آديني اينسانمي قويوبسان؟! وطن سئونمي آدلانديريبسان؟!!
يوخ! گئت، اؤزونه دؤن. بير آز بؤركونو اؤنونه قوي، دوشون! بير، آرا سؤزو (شايعه) ائشيتدين دئيه، بازاردان آلماديغين زاد قالمايير!! تاي-تاي دوگو آليرسان، ياغ آليرسان، چاي آليرسان، بئله چؤرگي ده چوخ آليرسان، آجليق دوشه جك، سنه هئچ زاد چاتماياجاق دان باشقا، هئچ نه يي آنلاماييرسان!!
بو آرادا سن يالقيز دئييلسن. بازاردا، محلله ده، هر يئرده سنه تاي چوخدور!! آرا سؤزو، قولاق لارا گلمه ميش، هر نه يي آمبارا باسير، باهاليق آلوولانسين دئيه! باهاليغي سالاندان سونرا گتيريب ساتير! آخيرتينه قازانج آلير!!
داها بس دير! باهاليق سالماقدان، باهاليغين دوشمه سينه كؤمك ائتمكدن واز گئچ. يوخودان اويان! او، ايشسيز آداملاري دوشون! گليري آز اولانلاري! گئجه ني آج ياتانلاري دوشون! اؤزونه گل، اويان!! دونيا هئچ كيمه قالماياجاق، اينان!
بو دونيا فانيدير فاني
بو دونيادا قالان هاني
داوود اوغلو سولئيماني
تخت اوستوندن سالان دونيا
روحوم منيم
يازان: حسين واحدي
روحوملا يولداش اولموشام، دويغولاريمي اونلا پايلاشيرام، روحوم ايسه من له. گئجه- گوندوزوموزو بير ائتميشيك. بيز بؤيوك باشاريلارا يئتيرمه يي دوشونوروك.
بيز بير اولموشوق، روحوم منه، من ايسه روحوما، « هر زامان سنين له يم» دئييرم. گله جكده بوتون هدف لريميزه ايله باشاريلارا ال تاپمايا گؤره آنلاشميشيق.
بو يوكسك گوجه ال تاپديغيميز اوچون ايكيميزده موتلويوق. بو دوزگون آنلاشماق ايله يوزده- يوز گله جك من له روحوموندور ...!• شاعير: دكتر مرتضي مجدفر
• رسام: سام سلماسي
• طراح گرافيك: فريبا بندي
• ۲۰صحيفه، دؤرد رنگ، اعلا كاغاذ، گلاسه جيلد، ۳۲۰۰۰ريال.
بوُ كيتابدا، ايندييه قدر علمي و تربيتي اثرلري، هم ده توركجه حئكايهلري و ترجمهلري ايله تانينان دكتر مرتضي مجدفر، اوُشاق شاعيري آدي ايله ميئدانا چيخميشدير. كيتابا مجدفرين ۷ اوُشاق شعري سالينمشدير. شعرلرين تركيبي حالتلري واردير. يعني بوُ كي مجدفر، ايشلرله عائيله عضولريني بير- بيرلري ايله قوْووشدورموش و تعليم – تربيه باخيميندان تلفيقي بير ايش گؤرموشدور. شعرلرين عنوانلاري بئله دير: بوُ «چيچكچي» آتام دير/ منيم « آنام» خياط دير/ «پرستار»دير منيم عمهم/ «طيارهچي» عميمدير/ «معلم»دير خالاجان/ «سوروجو» دوُر بؤيوك آتام/ «كيتاب ساتان» داييم دير.
شعري اوْخويان اوُشاق، عين زاماندا، هم ايشلرله تانيش اوْلور، هم ده عائيله عضولرينه محبت بسلهيير و اوْنلارلا عاطيفي ايلگي قوُرور. ائله بوُنا گؤره،كيتابين اوستونده فارسجا يازيلان بوُ عيبارتي گؤروروك: «آموزش واحدهاي كار آشنايي با مشاغل و آشنايي با اعضاي خانواده در قالب شعر براي كودكان مناطق تركنشين.»
بوُ كيتابا آذربايجانلي يازيچي و تدقيقاتچي ابراهيم اصلاني، فارسجا بير مؤخره (سوْن سؤز) يازميشدير. اوْنون «سخني با پدران، مادران و مربيان واحدهاي پيشدبستاني و مهدكودك» باشليقلي مطلبينده، بوُ شعرلردن نئجه اوُشاق باغچالاريندا و كودكستانلاردا فايدالانماق حاققيندا معلومات وئريلير. اوْ يازيسيندا تربيتي باخيميندان شعرله ياناشير و كيتابين اؤزلليكلريني ايضاح ائدير. اصلاني، پيشگامان پژوهشمدار انتشاراتينين مسئول مديري دير.
كيتابين سوْنوندا بير صحيفهليك سؤزلوك «معني برخي واژگان و اصطلاحات تركي موجود در كتاب» آدي ايله گؤزه دگير. باخ گؤر كيم دير؟ نهچي دير؟ كيتابينين شكيللريني، گنج صنعتكار سام سلماسي چكميشدير. شعرلرين گؤزه چارپمايان بير اؤزلليگي ده واردير و اوْ دا بوُ دوُر كي اوْنلاردا جنسيت فرقي يوْخدور. يعني شعرلري اوْخويان هر اوْغلان يا قيز، اؤزلريني شعرلرده عكس ائتديريب، جانلانديرا بيلرلر. بوُ كيتابا شكيل چكن رسام دا، بوُ اؤزلليگي چوْخ گؤزل شكيلده حياتا كئچيرميشدير و دئمك بوُ كي، شكيللرين هاميسيندا قيز و اوْغلان بيرليكده حاضيرديرلار.
پيشگامان پژوهشمدار كيتاب ائوينين شعاري بوُ دوُر: «اوُشاقلاريميز آنا ديللرين ياددان چيخارتماماليديرلار. كيتابلاري الده ائدين و اوُشاقلارين الينه چاتديرين. ان ياخشي تحفه اوُشاقلار اوچون، اوُشاق كيتابي دير.»
• شاعير: اوُستاد حبيب فرشباف آقايي
• رسام: وقار فرشباف آقايي
•علمي ناظير: دكتر مرتضي مجدفر
•طراح گرافيك: فريبا بندي
• ۳۶صحيفه، دؤرد رنگ، اعلا كاغاذ، گلاسه جيلد، ۴۲۰۰۰ ريال.
بوُ كيتابا تانينميش آذربايجانلي شاعير، ائل خاديمي و معلم اوُستاد حبيب فرشباف ين ۱۸ اوُشاق شعري سالينميشدير. بوُ شعرلرين عنوانلاري بئلهدير: دۀ او نه دير؟ / باهار/ ياي/ پاييز/ قيش/ گونش و قار/ منيم قيزيم/ قيزيم/ تولدون مبارك/ مدرسهدن گلنده/ باجاريق/ سوت/ قوْيونوم/ تولكو و قارقا/ باليق اوْلاجاغام/ پيشيگيم و مستان پيشيك.
كيتابا آذربايجانلي يازيچي و تدقيقاتچي دكترمرتضي مجدفرين ايكي مطلبي علاوه ائديلميشدير. مجدفر، بوُ كيتابين علمي ناظيري اوْلاراق، «سخني با پدران، مادران و مربيان پيشدبستاني» عنوانلي بير فارسجا يازيدا، بوُ شعرلردن نئجه تعليم- تربيه ايشلرينده فايدالانماغي ايضاح ائدير. اوْ دئييركي تعليم و تربيه وزارتخاناسينين يئني وئرديگي تدبيره گؤره، اوُشاقلار، اوُشاق باغچالاري و كودكستانلاردا اؤز آنا ديللرينده سؤيلهنيلن شعرلر و حئكايهلردن فايدالانماليديرلار. ائله همين ايضاحا گؤره، كيتابين اوستونده «مجموعه اشعاري براي نوباوگان مهدهاي كودك، نوآموزان واحدهاي پيشدبستاني و دبستانهاي مناطق تركنشين» عيبارتيده گؤزه چارپير. مجدفر، هم ده بوُ كيتابا «سؤزلوك» آدلي اوچ صحيفهليك آرتيرما(ضميمه) حاضيرلاميشدير. بوُ سؤزلوكده بعضي سؤزلر، اصطلاحلار و بيتلر ايضاحلانير.
جيلدين دالي قابيغي اوستونده، اوُستاد فرشبافين شكيلي و ييغجام صورتده ترجمه حاليني اوْخويوروق. كيتابين شكيللريني اوُستادين صنعتكار قيزي وقار خانم چكميشدير. اوْ ايندي توركيهنين اوُشاق يايين ائولرينه ياخيندان اوُشاق كيتابلاريني حاضيرلامادا يارديم گؤسترير. اوْنون اثرلري توركيهده چوْخ ماراقلا آلقيشلانير.